چرا زن به عنوان ناقص العقل معرفی شده است

 ما دو گونه عقل داریم 1 - عقل نظرى 2 - عقل عملى. توضیح عقل نظرى و عقل عملى؛
عقل نظرى؛ یعنى ادراکات عقلى و فکرى و محاسبات مغزى که انسان به واسطه این عقل در علوم مختلف به پیشرفت‏هایى دست یافته است. وجود قوه عاقله در انسان ما به الامتیاز انسان از سایر حیوانات و موجودات است؛ یعنى فرق انسان با حیوانات در همین عقل نظرى و در قوه تفکر و اندیشیدن است و پیشرفت علوم و تکنیک‏ها در زمینه‏هاى مختلف مدیون عقل نظرى است.
مردها و زن‏ها در مورد عقل نظرى با هم یکسان هستند. همان طور که مردها درس مى‏خوانند پزشک مى‏شوند، مهندس مى‏شوند، فیزیکدان و شیمى دان مى‏شوند، زنان نیز با درس خواندن به این درجات مى‏رسند. شاید بتوان گت تفاوتى از این نظر بین مرد و زن وجود ندارد و فهم درک و استدلال مردان با زنان فرقى ندارد. این گونه عقل را عقل ابزارى مى‏نامند. یعنى عقلى که انسان با او بتواند علوم مختلف را فراگیرد.
عقل عملى؛ اصطلاحاً به آن عقلی مى‏گویند که احکام آن باید مورد عمل واقع شود؛ یعنى کارهاى عاقلانه‏اى که انسان باید انجام دهد و کارهاى لهو و لغو و بیهوده را رها کند و انجام ندهد. عقل عملى اقتضا دارد که انسان دروغ نگوید، ظلم نکند، راستگو و عادل باشد، کارهاى بیهوده انجام ندهد، به هرچیز به اندازه خودش بها دهد. نیت، اخلاص در عمل، محبّت، انجام کارهاى عاقلانه از کارها و دستورات عقل عملى است.
انسان عاقل به این معنا کارهاى سفیهانه انجام نمى دهد و معیار فضیلت انسانى بر انسان دیگر عقل عملى است. گر چه برترى عقل نظرى در انسان مایه ارزشمندى او است ولی آن چه انسان را نزد خدا مقرب‏تر مى‏کند و باعث فضیلت و برترى نزد خدا مى‏شود، عقل عملى است. هر انسانى که به مقتضیات عقلى بشتر عمل کند و از کارهاى لغو و بیهوده دورى کند او عاقل‏تر است.
متأسفانه در بین مردم آن چه از کلمه عقل مى‏فهمند همان عقل نظرى است، ولى در اصطلاح آیات و روایات مراد از عقل، عقل عملى است. عقل مقابل جهل و سفاهت است. قرآن و روایات آدمى را که اهل فساد و گناه و کارهاى لغو باشد، عاقل نمى‏داند. با توجه به این توضیح نمی توان گفت که  مردها از زن‏ها از نظر فهم و ادراک و عقل نظرى بالاترند و بهتر مى‏فهمند، بلکه غالبا مردها در بخشى از حکمت عملى مانند قضاوت عاقلانه‏تر و اداره شئون سیاسى، سیاست مدارانه‏تر عمل مى‏کنند اما غالبا زن‏ها احساسى‏تر عمل مى‏کنند. عقلى که در زن و مرد متفاوت است عقل اجتماعى، یعنى در نحوه مدیریت در مسائل سیاسى و اقتصادى، قضایى و نظامى است. ضمناً زن‏ها در عقل عملى به معناى مدیریت در اداره خانه و تربیت و پاسدارى از کودک از مردها جلوتر و کارآمدترند. عقلى که موجب تقرب مى‏باشد همان است که از رسول خدا(ص) درباره نام گذارى آن به این اسم چنین آمده است: عقل چیزى است که انسان به وسیله آن ، غرائز و امیال خود را عقال و پاى بند مى‏کند.1
پاورقی.

1 . با استفاده از زن در آیینه جلال و جمال، ص 250 به بعد با تلخیص و اضافات.

 

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد