اعمالى که موجب نجات انسان از هلاکت و عذاب جهنم مى شود. هر کار خیر و هر عمل صالحى بااعتقادات صحیح و سالم مى تواند باشد. ما به مواردى اشاره مى کنیم
در سوره بلد مى فرماید: و ما ادراک ما العقبة فک رقبة او اطعام فى یوم ذى مسعبة یتیما ذا مقربه او مسکینا ذامتربة ثم کان من الذین آمنوا و تواصوا بالصبر و تواصوا بالرحمة اولئک اصحاب المیمنة, تو نمى دانى آن گردند عذاب چیست (وعامل از آن چیست ). آزاد کردن برده اى یا غذا دادن به گرسنه اى با رسیدگى به یتیمى از خویشان و یامستمندى گرفتار و یا از کسانى باشد که ایمان و یکدیگر را به شکیبایى و رحمت توصیه مى کنند.اینان اصحاب یمین اند(و اهل نجات اند) در این آیات مواردى از احسان و نیکى را بر شمرده که باعث نجات انسان مى شود
در آیة دیگر فرمود
پروردگارش را یاد کند و نماز بگذارد, رستگار مى شود
در سوره نازعات فرمود: و اما من خاف مقام ربه و نهى النفس عن الهوى فان الجنة هى الماوى ,(1
هر کس که از مقام پروردگاش ترسان باشد و نقش را از هوا وهوس باز دارد, قطعا بهشت جایگاه اوست
در سوره تحریم در مورد توبه فرمود: < یا ایها الذین آمنوا توبوا الى الله توبة نصوحا عسى ربکم ان یکفر عنکم سیئاتکم و یدخلکم جنات تجرى من تحتها الانهار,(2)
اى کسانى که ایمان آورده اید, به سوى خدا توبه کنید, توبه اى خالص . امید است پروردگار گناهانتان را ببخشید وشما را در باغ هایى از بهشت که نهرها از زیر درختانش جارى است , وارد کند >(3)
ایمان به خدا و پیامبر و جهاد در راه خدا با جان و مال باعث آمرزش و نجات از عذاب و دخول در بهشت مى شود,() کسى این که از آیات سوره صف استفاده مى شود.(4)
حزب الله یعنى کسانى که در دین محکم و پایبند به اجراى دین در جامعه هستد و بادشمنان اسلام سر سازش ندارند, اینان از جمله رستگاران و نجات یافتگان هستند.(4)
احسان و نیکى به پدر و مادر, رسیدگى به همسایگان , اخلاق حسنه و انجام وظایف شرعى موجب نجات ازآتش و عذاب جهنم مى شوند.
(پـاورقى 1 ـ نازعات (79 آیه 40
(پـاورقى 2 ـ تحریم (66 آیه 8
(پـاورقى 3 ـ صف (61 آیه 11 (3)
(پـاورقى 4 ـ حشر (59 آیه 9
(پـاورقى 4 ـ مجادله (58 آیه 22
امامان معصوم(ع) در روز قیامت به درگاه خداوند مهربان واسطه می شوند و آمرزش گناهکارانی که لیاقت و شایستگی شفاعت را دارند، از خدا درخواست می‌کنند. حضرت حق به خاطر مقام ائمه اطهار(ع) شفاعت آنان را می پذیرد و گناهکاران شفاعت شده را می آمرزد. البته این بدین خاطر نیست که ائمه اطهار نسبت
به مردم از خدا مهربان ترند، بلکه بدین جهت است که خداوند خواسته است رحمت و مغفرتش را به واسطة اولیای خود به بندگانش برساند، همان گونه که از طریق دعا، توبه، کارهای نیک دیگر و .... می رساند.
در واقع خداست که شفیع را شفیع قرار داده و خودش دستور داده است که از شفاعت کنندگان استفاده کنیم. قرآن می فرماید: "این روز شفاعت سود ندهد، جز آن کس که خداوند او را اذن دهد، و سخنش را بپسندد".[2]
امام صادق(ع) فرمود: "شیعیان ما از نور خدا آفریده شده اند و به سوی خدا بر می گردند. به خدا قسم شما در روز قیامت به ما ملحق می شوید، و ما شفاعت می کنیم و شفاعت ما پذیرفته می‌شود".[3]
برای اطلاع بیشتر از مسئله شفاعت می توانید به مبحث شفاعت کتاب عدل الهی اثر شهید مطهری(ره) مراجعه فرمایید.
[2] طه (20) آیه 108.
[3] صادق احسان بخش، آثار الصادقین، ج 9، ص 445، شمارة 13694، ح 9، به نقل از بحارالانوار، ج 8، ص 37.
قضا در لغت به معناى حکم قطعى و تخلف ناپذیراست. و گاهى از آن تعبیر به «قضا محتوم» یا «اجل حتمى» مىکنند.
و مقصود از آنها امورى است که خداوند اراده کرده است که در هرصورت انجام پذیرد و هیچ چیز نمىتواند آن را تغییر دهد.
مثلا اصل مرگ و گذشتن از این دنیا براى همگان از قضاى محتوم الهى است و هیچکس الىالابد در این جهان نخواهد ماند.
اما «قدر» به معناى اندازه و اندازهگیرى است و اصطلاحا به امور تعلیقى اطلاق مىشود یعنى چیزهایى که مشیت حتمیه برآن تعلق نگرفته بلکه به تبع علل و عوامل مختلف قابل تغییر است.
مثلا اینکه الان من در دنیا باشم یا بمیرم ممکن است از قدر (مقدرات تعلیقى اجل معلق) باشد یعنى اگر فرضا من با اختیار خود فلان سم کشنده را بخورم یا خود را از ساختمان ده طبقهاى پرت کنم بمیرم ولى اگر رعایت اصول بهداشتى و حفاظت بدنى خویش را بکنم زنده بمانم. البته همه موارد اجل حتمى و معلق براى ما شناخته شده نیست و لذا در بسیارى از موارد مردم گرفتار اشتباه مىشوند و ممکن است یک حادثه تعلیقى را اجل محتوم قلمداد کنند وبالعکس. برخى نیز تفسیرشان از قضا و قدر همان جریان نظام علیت در هستى است.